********* گروه کوهنوردی بانوان تچر عضو میپذیرد *********
جهت عضویت با شماره تلفنهای 09361481718 - 09178267626 تماس حاصل فرمایید

۱۳۸۸ مهر ۱۰, جمعه

غار کان گوهر

برنامه این جمعه 17/7/88 غارنوردی در غار کان گهرمی باشد

بنابراین مطالبی گرد آوری شده در مورد این غار استثنایی خدمتتان تقدیم میکنیم

غار کان گهر

نیاکان ایرانیان استعداد و ذوق سرشاری در نامگذاری مکان ها و عوارض جغرافیایی د اشته اند به طوری که قبل از مشاهده یک مکان می توان تصوری واقعی از روی اسم آن دریافت کرد مثلا قبل از دیدن کوه بیستون می توان تصور کرد که با کوه دیوار مانندی روبرو هستیم. اما در مورد غار کان گوهر باید چند فرض را در نظر بگیریم. یکی اینکه آیا در گذشته رگه ای سنگ آهن در آن وجود داشته و آن را استخراج کرده اند؟ نزد ایرانیان قدیم آهن ارزش گوهر داشته، چنان که معدن آهن سیرجان را گل گوهر خوانده اند و در قدیم از آن آهن استخراج می کرده اند. حدس دیگر این است که جابجایی توده ماگما به همراه گرما و فشارش شرایطی را برای تولید سنگ های قیمتی فراهم کرده و گذشتگان، از داخل غار، سنگ قیمتی یافته اند و یا اینکه مقنی دلاور و شجاعی توانسته با استفاده از طناب هایش به انتهای چاه رسیده و با مشاهده غارسنگ های آنجا، این نام را بر غار نهاده و سپس یادگارش را بر روی تخته سنگی که در بیرون غار قرار دارد در کنار نقش کنده های انسان های غار نشین حک کرده است.
به هر حال کان گوهر یک غار استثنایی در بین غارهای شناخته شده ایران است که ابتدا به ساختمان آن پرداخته و سپس چگونگی زایش آن را مورد مطالعه قرار می دهیم. دهانه غار به ابعاد 30*20 متر و در راس مثلث فرو افتاده ای قرار دارد. ارتفاع دهانه از سطح دریا 2300 متر است. مثلثی برابر پهلو به قاعده حدود 100 متر و چسبیده به کف دره و ارتفاع حدود 250 متر به طول قالبی یعنی عمود بر سطح مایل دامنه کوه فرو افتاده و سطح آن محاط در دیواره های عمودی با متوسط ارتفاع 12 متر است. حجم این فرو افتادگی چیزی در حدود یکصد هزار متر مکعب می باشد. برای توضیح این پدیده جالب ابتدا به ساختمان داخلی غار می پردازیم.
غار شامل دو بخش است 1- بخش ریزش کرده 2- بخش طبیعت ساخته. بعد از ورود به غار، تالاری مدور به شعاع 30 متر قرار دارد. ارتفاع سقف در این محل حدود 20 متر است، تالار با شیبی 50 درجه به سوی پایین می رود، سپس وارد تالاری بیضی شکل به قطرهای 40 در 180 می شود که با شیبی 60 درجه به سمت بالا می رود. با عبور از دالانی کوتاه، تالار دیگری به ا بعاد 12*10 متر که سنگ های سیاه و سفید زیبایی ساخته شده قرار دارد، درون این تالار پرتگاهی به بلندی هشت متر دیده می شود و در انتهای آن دهلیزی قرار گرفته است. تا اینجا هیچ نشانه ای دال بر زایش متعارف غارسازی یعنی انحلال سنگ های آهکی به وسیله آب های اسیددار مشاهده نمی شود. دهلیز گوشه تالار آخر، طبیعت ساخته و حدود دوازده متر است و به تالاری به ابعاد 15*12 متر وصل می شود. دیواره های این تالار پوشیده از غار سنگ های گل کلمی می باشد.
گودال کوچک آب که محل ریزش چکه است در کف آن وجود دارد و آثار ریزش سقف در این تالار به چشم می خورد. از انتهای این تالار دهلیزی که باید خزیده از آن عبور کرد شروع می شود که پس از حدود 20 متر به یک چاه می رسد. بدنه چاه در بعضی بخش ها تنگ و دست و پا به بدنه می رسد و در بعضی قسمت ها بدنه گشاد شده و باید پاندول وار از آن گذر کرد. در بعضی بخش ها هم با شیب بالای هفتاد درجه روبرو هستیم. حدود 60 متر عمودی از این چاه مورد بازدید قرار گرفت. اما لحظه غم انگیز بازگشت بدون رسیدن به انتهای چاه غار به علت برآورد غلط از عمق و طول چاه بود را جمع نموده و در معیت همراهان، بازگشت را شروع نمودیم. با جمع بندی عمق و طول غار، یکی از همراهان در همان محل بازگشت اظهار داشت که با طناب پلاستیکی و به همراه رفقایش از آن محل تا گودال آب و تالار غار سنگها را به طول ششصد متر پیموده است. البته کوهنوردان شیرازی به سرپرستی جناب احمد معرفت در سال 1341 غار را مورد بازدید قرار داده اند. اما آنچه مسلم است غار تا انتها مورد بازدید کوهنوردی قرار نگرفته و همان مرد دلاور مقنی تا انتهای غار رفته و اخبار گودال بزرگ آب و غار سنگهای نیزه ای را به بیرون آورده است. با مطالعه همه جانبه غار و ارتفاع سنجی از محلهای مختلف آن، عمق غار از ابتدای چاه طبیعت ساخته تا انتهای آن و سطح ایستابی نمی تواند بیش از 200 متر باشد. از این چاه دهلیز مانند تعدادی دهلیز انشعاب می گیرد که تمامی آنها باید برای راهیابی به فضاهای بزرگ مورد بازدید کوهنوردان قرار گیرد. اما قبل از معرفی غار دوم و جاذبه های دیگر کان گوهر بهتر است به فرضیه زایش این غار عجیب و دود زده بپردازیم. اینجانب با توجه به وضعیت دودزده غار و وجود سوخته های مواد در جای جای مثلث فروافتاده تعدادی از نمونه سنگهای درون غار را بیرون آوردم و آنها را پیش یکی از رفقای کوهنورد که زمین شناس دانشمندی است بردم و وضعیت جغرافیای غار را برایش تشریح کردم. ایشان تئوری زیر را در مورد زایش غار چنین بیان داشت: میلیون ها سال قبل توده ای ماگما (سنگ مذاب) از اعماق زمین شروع به بالا آمدن می کند. فشار و حرارت همراه ماگما تغییراتی را در کانی های سر راهش ایجاد می نماید و هنگامی که نزدیک پوسته آهکی کوه می رسد، اکسیژن و کربن (CaCo3) موجود در پوسته آهکی را در فرآیندی خاص آزاد کرده و فضایی بزرگ به وجود می آورد سپس پوسته آهکی باقی مانده که تاب نگهداری وزنش را نداشته فرو افتاده و این غار استثنایی را بوجود آورده است.
غار دوم یا غار کوچک - در انتهای سمت چپ مثلث قرار دارد. دهانه اش از کف دره شروع شده و با شیبی حدود 45 درجه به پایین می رود. طول غار حدود 120 متر و ارتفاع آن از سطح دریا 2050 متر است.
در انتهای آن تعدادی سفال شکسته که در اثر حفاری کف غار بیرون آمده به چشم می خورد. در ابتدای این غار دو تراس قدیمی وجود دارد و به فاصله 5 متر از آن تخته سنگی قرار دارد که روی آن یک آتشدان کنده اند و کنار آتشدان دایره ای نیمه کاره حکاکی شده است در وسط مثلث تخته سنگی صیقلی قرار دارد که بر روی آن اشکال حیوانات وحشی کنده شده و تعدادی هم اسم و یادگاری کنار نقش ها حک شده است. نزدیک دهانه نقش سنگ دیگری هست که نقش انسانی سوار بر اسب از اصالت آن می کاهد زیرا در زمان غارنشینی، انسان هنوز موفق به اهلی کردن اسب نشده بود. اما درون غار و داخل چاله ای تعدادی استخوان انسان یافت شد که سه عدد فک پایین به همراه پارچه ای قدیمی در کنار آنها که به بیرون غار آورده شد و تقدیم موزه تاریخ طبیعی همدان گردید. اینجانب با توجه به وضعیت جغرافیایی و زمین شناسی غار کان گوهر، کتاب تاریخ زمین لرزه های ایران، تالیف آقای ملویل و ترجمه آقای ابوالحسن زاده را که زمین لرزه های ایران را برای مدت 1500 سال مورد مطالعه قرار داده جستجو کردم و هیچ نامی از بوانات و مرکز آن سوریان و نام روستاهای اطراف را در آن نیافتم. احتمالا هیچ زمین لرزه ای در منطقه پیش نیامده است. حال این سوال مطرح است که آیا انرژی ذخیره شده درون زمین که عامل زلزله است به نوعی از درون غار رها شده و می شود؟ اگر چنین است حفر چاه های عمیق بر روی گسل های شناخته شده و فعال و رهایش انرژی از آنها طریقی برای جلوگیری از زلزله است؟
مسیر بازدید از کان گوهر: تهران - آباده - ده بید (صفا شهر)
از مسیر جاده ده بید - بندر عباس به سوی سوریان - از سوریان منج سپس با طی حدود 3 کیلومتر و گذر از کنار پاسگاه محیط بانی و طی 2 کیلومتر داخل دره به مقابل مثلث فرو افتاده و دهانه غار می رسیم.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر